Szkoła to ekosystem – o synergii działań różnych podmiotów

Edukacja włączająca to podejście zapewniające każdemu uczniowi odpowiednie do jego możliwości i potrzeb warunki rozwoju. Jej celem jest kształtowanie kompetencji, które umożliwią osobom uczącym się osiągnięcie dobrostanu i zapewnią włączenie w życie społeczne. Edukacja włączająca dąży do podnoszenia jakości życia w wymiarze indywidualnym oraz grupowym. Warto podkreślić, że jest to obecnie wiodący kierunek polityki edukacyjnej zarówno w Polsce, w Europie, jak i w świecie.

Edukacja włączająca podkreśla podmiotowość uczniów i ich różnorodność. Rozwija postawę tolerancji, kreatywność, innowacyjność, elastyczność w myśleniu, komunikatywność oraz empatię. Edukacja włączająca nie dzieli uczniów. Wspiera natomiast samodzielność i zapewnia dostosowanie tempa nauki oraz metod pracy do zasobów i możliwości każdego dziecka. Główną przestrzenią wspierania rozwoju uczniów jest klasa, a nie gabinet specjalisty i praca „jeden na jeden”.

Rozwój edukacji włączającej opiera się na współpracy podmiotów zaangażowanych w edukację: jednostek centralnych (resortów), samorządów, innych szkół i placówek oświatowych, uczelni, organizacji III sektora, przedsiębiorców oraz samych rodziców. Szkoła w modelu edukacji włączającej to przestrzeń wspólnych celów i zintegrowanych działań. Wokół niej powinien być kształtowany odpowiedni ekosystem, czyli kontekst społeczny i organizacyjny. W sprzyjającym ekosystemie możliwa jest synergia działań różnych podmiotów zaangażowanych w edukację dziecka. Efekt wspólnych działań jest o wiele bardziej wartościowy niż suma pojedynczych inicjatyw i zaangażowania pojedynczych podmiotów.

Ta synergia zaczyna się od partnerstwa szkoła – rodzice. Jest ono oparte na wzajemnym zaufaniu i wspólnym definiowaniu celów rozwojowych dzieci i uczniów oraz działań prowadzących do ich realizacji. Rodzic jest w pełni zaangażowany w proces wspierania postępów edukacyjnych swojego dziecka dzięki zrozumieniu własnej roli w tym procesie. W edukacji włączającej każdy uczestnik procesu kształcenia wie, po co podejmowana jest konkretna aktywność i do jakich efektów ma prowadzić.

Szkoła może liczyć na wsparcie instytucji zewnętrznych. Są to m.in. poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Nowym rozwiązaniem jest wykorzystanie wiedzy, doświadczenia nauczycieli szkół i placówek specjalnych przez umożliwienie im pełnienia dodatkowej roli specjalistycznych centrów wspierających edukację włączającą. Centra te przygotowują rozwiązania metodyczne i odpowiedni sprzęt. Z kolei poradnie psychologiczno-pedagogiczne wzmacniają zasoby szkoły zarówno na etapie identyfikacji trudności oraz potencjału uczniów, jak i podczas projektowania działań edukacyjno-specjalistycznych. Nauczyciele dzięki wsparciu placówek doskonalenia sukcesywnie rozwijają swoje kompetencje, aby efektywniej wzmacniać uczestnictwo każdego ucznia w procesie uczenia się.

Bezpośrednia współpraca i dobrej jakości edukacja w zasięgu ręki to główne idee edukacji włączającej. Więcej informacji znajdą Państwo na stronie https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/edukacja-wlaczajaca.

Działanie jest współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój oraz budżetu państwa.