Jakie korzyści daje edukacja włączająca osobom uczącym się?

Edukacja włączająca to podejście zapewniające każdemu dziecku i uczniowi odpowiednie warunki do rozwoju oraz pełne włączenie w życie społeczne. To wiodący kierunek w politykach edukacyjnych na całym świecie, który jest wdrażany również w polskich szkołach.

W centrum edukacji włączającej znajduje się uczeń jako członek społeczności, tj. klasy, szkoły, wspólnoty lokalnej. Idea włączania (inkluzji) opiera się na stałym podnoszeniu poziomu jego uczestnictwa. Oto przykłady, jak może się ono przejawiać.

Uczeń:

• angażuje się w działania grupowe, czerpie z nich satysfakcję i dzieli się nią z innymi – np. czuje się odpowiedzialny za efekty pracy grupowej, szanuje zasady obowiązujące w grupie, odnosi się z szacunkiem do swoich kolegów i koleżanek, dba o dobro wspólne;
• ma poczucie wpływu na zmiany dziejące się w jego życiu (podkreślenie podmiotowości osoby uczącej się) – nauczyciel zachęca uczniów do współdecydowania o przebiegu zajęć, np. przez wybór metod pracy czy sprawdzania wiedzy, dzięki czemu zwiększa się poziom ich zaangażowania; uczniowie wiedzą, jaki jest sens poznawanych treści i opanowywanych umiejętności, potrafią odpowiedzieć na pytanie: po co to robią;
• podejmuje wysiłek zrozumienia rzeczywistości i dokonujących się w niej zmian – jest aktywny poznawczo, a szkoła pomaga mu tę ciekawość podtrzymywać i zaspokajać;
• jest odpowiedzialny za swoje życie i stara się również ponosić odpowiedzialność za grupę, w której funkcjonuje, np. klasę, rodzinę, znajomych, społeczność lokalną, naród.

 

Edukacja włączająca skupia się na rozwijaniu różnorodnych kompetencji po to, aby młody człowiek mógł mierzyć się z wyzwaniami jutra. Co to oznacza?

Edukacja włączająca stara się być jak najbliżej życia, uwypukla znaczenie umiejętności rozwijanych w ramach różnych przedmiotów w kontekście codziennego rozwiązywania problemów. Przykładowo uczenie się wiersza na pamięć to nie tylko trening poznawczy, ale także emocjonalny – radzenia sobie z zadaniem pomimo doświadczanych trudności, obaw i braku natychmiastowych efektów. O takie kwestie nauczyciel języka polskiego również powinien zadbać. Mówiąc wprost, edukacja włączająca bierze pod uwagę całokształt funkcjonowania ucznia. Ważne są cechy jego osobowości, motywacja, kompetencje emocjonalne, a także wsparcie otrzymywane od innych.

Edukacja włączająca to atrakcyjne i różnorodne metody nauczania, dzięki którym każdy z uczniów może odnaleźć najlepszy dla siebie sposób nauki. To także elastyczne metody oceniania nastawione na motywowanie do rozwoju i wskazywanie mocnych stron uczniów, a nie jedynie błędów i odstępstw od przyjętych standardów. Ocena to przede wszystkim informacja zwrotna, która docenia wysiłek i pracę ucznia, a także wskazuje kierunek i sposób poprawy.

Dzięki wdrażaniu metodyki pracy ze zróżnicowaną grupą uczniowie kształtują postawę tolerancji i otwartości na indywidualne cechy rówieśników. Dostrzegają także wartość tych cech jako elementów wzbogacających podejmowane wspólnie działania.

Nie można również zapominać o dostępności szkoły zarówno w kwestii architektury i komunikacji, jak i sposobu przygotowywania materiałów edukacyjnych. Dostępność oznacza możliwość uczenia się przez każdą osobę.

Edukacja włączająca przygotowuje każdego ucznia do wyzwań przyszłości. Daje im narzędzia umożliwiające wykorzystanie własnych zasobów do realizacji celów i czerpania zadowolenia z własnego życia.

Więcej informacji https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/edukacja-wlaczajaca.

Działanie jest współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój oraz budżetu państwa.